ایران با کشف یک ذخیره عظیم لیتیوم در استان همدان، به یکی از کشورهای پیشرو در منابع این فلز ارزشمند تبدیل شده است. بر اساس گزارش‌ها، این ذخیره حدود ۸.۵ میلیون تن برآورد شده و پس از شیلی با ۹.۲ میلیون تن، دومین ذخیره بزرگ شناخته‌شده Lithium در جهان به حساب می‌آید.
این کشف، حدود ۱۰ درصد از کل ذخایر جهانی لیتیوم را به ایران اختصاص می‌دهد و می‌تواند ایران را از واردات بی‌نیاز کرده و حتی ۲۰٪ از تقاضای جهانی را پوشش دهد.
نقش کلیدی لیتیوم در انقلاب انرژی پاک
لیتیوم، عنصر اصلی باتری‌های لیتیوم-یون است که در خودروهای برقی، سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی و ابزارهای الکترونیکی استفاده می‌شود. تقاضا برای این فلز تا سال ۲۰۳۰ حدود ۳.۵ برابر و تا سال ۲۰۳۴ حدود ۶.۵ برابر خواهد شد.
خودروهای برقی؛ محرک اصلی تقاضا
فروش خودروهای برقی در جهان رو به رشد است. در سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۷ میلیون خودرو برقی فروخته شد. این رشد، تقاضا برای Lithium را به‌شدت افزایش داده است.
عوامل مؤثر بر این روند عبارتند از:
1.کاهش قیمت باتری‌ها.
2.حمایت دولت‌ها.
3.افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به محیط‌زیست.
چالش‌های توسعه پروژه‌های لیتیوم
با وجود پتانسیل بالا، استخراج و توسعه منابع Lithium با چالش‌هایی روبروست:
نوسانات قیمت: تغییرات شدید قیمت لیتیوم، برنامه‌ریزی بلندمدت را سخت میکند.
موانع زیست‌محیطی: روش‌های سنتی استخراج، منابع آبی را تهدید میکند.
موانع ژئوپلیتیکی: بسیاری از ذخایر در مناطق ناپایدار سیاسی قرار دارند.
شکاف عرضه: تا سال ۲۰۳۰، عرضه ممکن است تا ۴ برابر کمتر از تقاضا باشد.
روش‌های نوین استخراج؛ راهی به سوی پایداری
Lithium Harvest با استفاده از روش‌هایی مانند استخراج از آب‌مخازن نفتی یا منابع آب‌گرمایی، مصرف آب و انتشار کربن را کاهش می‌دهد. این روش‌ها برای مناطق خشک مانند ایران بسیار مناسب‌اند.
آینده بازار لیتیوم تا ۲۰۳۰
بازار جهانی Lithium تا سال ۲۰۳۰ به ارزشی بیش از ۷۴.۸۱ میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد، عمدتاً ناشی از تقاضا در سه حوزه است:
1.خودروهای برقی
2.انرژی‌های تجدیدپذیر
3.تجهیزات الکترونیکی
فرصت‌های ایران با در اختیار داشتن ذخایر لیتیوم
1.رشد اقتصادی پایدار: لیتیوم منبعی استراتژیک و پرتقاضا برای آینده انرژی جهان.
2.جذب سرمایه‌گذاری: شرکت‌های خارجی به‌دنبال دسترسی به منابع لیتیوم هستند.
3.ایجاد اشتغال: توسعه پروژه‌های معدنی، اشتغال و فناوری را گسترش می‌دهد.
4.تنوع‌بخشی به اقتصاد: می‌تواند جایگزین منابع سنتی مانند نفت شود.
فرصت برای شرکت‌های فعال در انرژی و خنک‌سازی
شرکت ما با فعال بودن در حوزه انرژی و پکیج‌های برودتی، در حوزه ذخایر Lithium این فرصت ها را فراهم میکند:
- طراحی سیستم‌های خنک‌سازی پیشرفته برای استخراج و تصفیه لیتیوم
- ادغام انرژی پاک مانند خورشیدی با سیستم‌های برودتی
- همکاری در صنایع نفت و لیتیوم برای توسعه پروژه‌های مشترک
- کاهش مصرف انرژی تجهیزات با استفاده از تکنولوژی‌های نوین
مراحل استخراج لیتیوم؛ از زمین تا باتری
1.شناسایی منبع:
شورابه‌ها (نمک‌زارها)
سنگ‌های معدنی (مانند اسپودومن)
2.استخراج اولیه:
شورابه: پمپاژ از زیرزمین
سنگ: استخراج سنتی معدنی
3.جدا‌سازی :
شورابه: تبخیر خورشیدی
سنگ: حرارت، اسیدشویی و فرآوری شیمیایی
4.تصفیه نهایی: تولید کربنات یا هیدروکسید لیتیوم
5.انتقال به صنایع پایین‌دستی
روش نوین: استخراج مستقیم lithium (DLE) – سریع‌تر، با مصرف آب کمتر و آسیب زیست‌محیطی کمتر
نقش سیستم‌های خنک‌سازی در صنعت باتری
پکیج‌های تبرید صنعتی نقش حیاتی در تولید Lithium ایفا می‌کنند:
1.کنترل دمای واکنش‌های شیمیایی
2.بازیابی بخارات و حلال‌ها
3.افزایش عمر تجهیزات صنعتی
4.کمک به فرآیندهای استخراج مستقیم (DLE)
