سبز بودن میتواند به روحی تازه در صنعت کشور تبدیل شود؛ بهویژه زمانی که در صنایع راهبردی مانند پتروشیمی و فرآیندهای نفت و گاز بهکار گرفته شود. استفاده از فناوریهای سازگار با محیط زیست، بهخصوص در حوزه سیستمهای سرمایشی و خنکسازی صنعتی، نقش مهمی در کاهش آلایندگی و توسعه پایدار ایفا میکند.
در این مسیر، گازهای مبرد دوستدار محیطزیست بهعنوان راهکاری نوین برای بهینهسازی فرآیندها مطرح شدهاند.
سبز بودن در صنعت یعنی چه؟
نمایشگاه فناوریهای سبز و انرژیهای پاک ایران (GREENEX) که در شهر اصفهان برگزار میشود، بستری تخصصی برای گردهمایی فعالان صنایع انرژی، نفت و گاز، پتروشیمی و مراکز پژوهشی است.
در این رویداد، نوآوریهای پایدار از جمله استفاده از مبرد های کماثر بر محیطزیست در پکیج های سرمایشی و سیستمهای تهویه صنعتی معرفی میشوند و زمینه همکاری برای توسعه فناوریهای سبز فراهم میگردد.
آینده سیستمهای سرمایشی؛ آغاز مسیری سبزتر
امروزه در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، استفاده از مبردهای طبیعی و کمخطر بهعنوان جایگزینی برای مبردهای آلاینده رایج شده است. مهمترین این مبردها عبارتاند از:
1. آمونیاک (NH₃ – R717)
آمونیاک یکی از پرکاربردترین مبردها در چیلرهای صنعتی و واحدهای فرآیندی است و به دلیل راندمان بالا و اثر ناچیز بر گرمایش جهانی، گزینهای پایدار محسوب میشود.
2. دیاکسید کربن (CO₂ – R744)
این مبرد در سیکلهای تبرید خاص پالایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد و به دلیل غیرسمی بودن و سازگاری با محیطزیست، توجه ویژهای را به خود جلب کرده است.
3. هیدروکربنها (Natural Refrigerants)
هیدروکربنها در پکیجهای سرمایشی فرآیندی واحدهای پتروشیمی کاربرد دارند و از جمله مبردهای طبیعی با پتانسیل پایین تخریب محیط زیست هستند.
4. مبردهای HFO (نسل جدید)
مبردهای HFO بهعنوان نسل جدید مبرد ها، در چیلرهای صنعتی مدرن و سیستمهای سرمایشی پیشرفته استفاده میشوند و اثر گلخانهای بسیار کمتری نسبت به HFCها دارند.
نقش مبردهای سبز در کاهش کربن در مقیاس جهانی
حرکت صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به سمت استفاده از مبرد های طبیعی و کمآلایندگی مانند آمونیاک، CO₂، هیدروکربنها و HFOها، نقش کلیدی در کاهش ردپای کربنی و توسعه پایدار سیستمهای سرمایشی و فرآیندی دارد.
بر اساس الحاقیه کیگالی به پروتکل مونترال، پیشبینی میشود تا سال 2050 حدود 80 میلیارد تن معادل CO₂ از انتشار گازهای گلخانهای کاسته شود. این کاهش چشمگیر، عمدتاً از طریق محدودسازی استفاده از گازهای HFC در سیستمهای تبرید، تهویه مطبوع و صنایع مرتبط حاصل خواهد شد. استفاده از مبرد های سبز در صنعت پتروشیمی باعث کاهش آلودگی میگردد.
کربن کپچرینگ؛ پیوند اقتصاد و محیط زیست
Carbon Capturing یا جذب کربن به معنای جمعآوری دیاکسید کربن تولیدشده در صنایع بزرگی مانند نیروگاهها، پالایشگاهها و کارخانههای صنعتی است.
امروزه بسیاری از صنایع، CO₂ جذبشده را مجدداً در فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار میدهند یا آن را ذخیرهسازی میکنند.
در همین راستا، دولتها سیاستهای تشویقی مشخصی اتخاذ کردهاند:
1.کاهش مالیات برای کارخانههایی که CO₂ کمتری تولید میکنند
2.اعطای اعتبار مالی به صنایع کمکربن
3.امکان خرید و فروش اعتبار کربنی در بازارهای تخصصی
به زبان ساده:
آلودگی کمتر = پاداش مالی بیشتر
