توربین گاز یک موتور دوار است که سوخت را از طریق احتراق و چرخش با سرعت بالا به انرژی مکانیکی تبدیل می کند. به طور گسترده در تولید برق، هوانوردی و کاربردهای صنعتی استفاده می شود، اهمیت آن برای عملکرد در فرآیند های گوناگون از قبیل واحد تقطیر، تامین انرژی، توربین های گازی را به یک جزء حیاتی در پالایشگاه‌های نفت و گاز تبدیل کرده است.
از توربین های گاز در کجا استفاده میشه؟
در صنعت هوانوردی، پالایشگاه‌های نفت و گاز، در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. در اینجا به برخی از اهمیت های خاص آن در پالایشگاه‌ها اشاره می‌کنیم:
- تامین انرژی برای کمپرسورها
اولین مورد مهم، تأمین انرژی برای کمپرسور های هوای صنعتی است، به‌ویژه در واحدهای تقطیر، تصفیه و فشاردهی گازها و مایعات، نیاز به انرژی دارند که توربین‌های گاز می‌تواند این انرژی را تأمین کند.
- تامین برق
دومین مورد کلیدی توربین های گاز در پالایشگاه‌ها، برای تولید برق و تأمین نیاز انرژی الکتریکی بخش‌های مختلف پالایشگاه (مانند روشنایی، سیستم‌های کنترلی، پمپ‌ها و دیگر تجهیزات الکتریکی) استفاده می‌شوند. معمولاً در سیستم‌های توربین گازی-ژنراتور به کار می‌روند و توان لازم برای تولید برق را فراهم می‌آورند.
- ایجاد انرژی مکانیکی برای پمپ‌ها
سومین مورد قابل توجه توربین های گاز، می‌تواند به‌عنوان منبع انرژی مکانیکی برای به حرکت درآوردن پمپ در فرآیند های مختلف از جمله انتقال نفت خام، محصولات پالایشی و یا گازهای فرآیندی به کار روند.
- واحدهای تقطیر
چهارمین بخش در این واحدها، که از مهم‌ترین فرآیند های پالایشگاه‌های نفت و گاز هستند، توربین های گاز برای تأمین نیروی مکانیکی مورد نیاز برای کارکرد درست دستگاه‌های تقطیر و فشاردهی به گازها و مایعات در دما و فشارهای خاص به کار می‌روند. در این واحدها، گاهی اوقات نیاز به فشار زیاد و سرعت بالا برای انتقال محصولات مختلف است که این کار به کمک توربین های گاز انجام می‌شود.
تامین انرژی برای واحدهای فرآیندی
- سیستم بازیابی انرژی: این نیروی اضافی به توربین‌های گاز منتقل می‌شود تا بتوان از آن برای تولید برق یا مکانیکی استفاده کرد. این فرآیند در جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه‌ها بسیار مؤثر است.
- تامین انرژی: توربین‌های گاز همچنین در تأمین انرژی برای برخی از واحدهای جانبی پالایشگاه مانند سیستم‌های تهویه، سیستم‌های خنک‌کننده (کولرها) و واحدهای تصفیه آب و فاضلاب به کار می‌روند.
واحدهای تغذیه بخار
در پالایشگاه‌ها، تولید بخار یکی از فرآیند های ضروری برای بسیاری از واحدها است. توربین های گاز در سیستم‌های توربین بخار-ژنراتور برای تأمین بخار به‌ویژه در واحدهای کراکینگ و تصفیه به‌کار می‌روند.
آینده صنعت توربین گاز
پیش‌بینی‌های گروه IMARC نشان می‌دهد که اندازه بازار توربین های گازی از ۲۵.۲ میلیارد دلار آمریکا در سال ۲۰۲۳ به ۳۳.۸ میلیارد دلار آمریکا تا سال ۲۰۳۲ افزایش می‌یابد و نرخ رشد (CAGR) در این دوره ۳.۲۳ درصد خواهد بود.
